In ieders leven speelt angst, in welke afgezwakte of gesublimeerde vorm dan ook, een centrale rol. Wij danken ons voortbestaan aan de van onze voorouders overerfde existentiële oerangst: to die or not to die. Angst is een emotie die je helpt te reageren op gevaar of een dreiging. Angst betekent alarm en verstoort harmonie en evenwicht tot het gevaar bedwongen lijkt.

Gedurende de lange afhankelijkheidsperiode die kenmerkend is voor de menselijke soort wordt de basis gelegd voor hoe het individu om leert gaan met deze oerangst.

Er bestaan vele van deze oerangst afgeleide angsten, pluriforme manifestaties met overeenkomende lichamelijke belevingen. Denk bijvoorbeeld aan verlatingsangst, angst voor ziektes of de zogenaamde ‘irrationele’ fobische angsten zoals pleinvrees of vliegangst.

Mogelijkheden om zodanig met angst te leren omgaan dat deze minder storend tot zelfs geheel afwezig lijkt zien we bijvoorbeeld bij de zogenaamde afweermechanismen. Dit zijn psychische mechanismen die de functie hebben om angst (en andere driften) meer of minder succesvol buiten ons bewustzijn worden gehouden. Dromen, bijvoorbeeld nachtmerries, getuigen desalniettemin van hun aanwezigheid.

Er zijn ook  meer bewuste strategieën om met onze angsten om te gaan, zoals cognitieve dissonantie reductie, rechtvaardiging achteraf, construeren van drogredenen, vermijden en ontwijken, vluchten: flight.

Zich conformeren onder directe en indirecte groepsdruk is een zelfgekozen manier van angstreductie. Een groot nadeel is dat ook hiermee de consequenties van de groepskeuzes worden overgenomen.

Bij confrontatie met repetitieve wisselende logica en onlogica kan de daarmee  bij mensen veroorzaakte verwarring leiden tot  grofweg twee reactievormen. De eerste is ‘passive surender’, apathie en onverschilligheid, resulterend in volgzaamheid. De tweede is die van een juist toegenomen behoefte om te onderzoeken en te begrijpen, een vorm van mentale controle.

Identificatie met de agressor, ook wel bekend als het Stockholm Syndroom betreft het in een afhankelijke positie zich conformeren aan de eisen van een agressor, inclusief  het overnemen en uitdragen van het door de agressor gepropageerde narratief. Het zijn de mensen die echt denken dat de overheid het beste met ons, de gewone burgers, voor heeft. Mensen die uit volle overtuiging de overheid, en hun nieuwskanalen, op hun woord geloven en dat ook ongevraagd uitdragen.

Angst kan zich ook uiten in agressieve reactievormen: fight. Angst is een verzwakkende, kwetsbaar makende emotie. Agressie voelt krachtig, als herwinning van controle, kan de eigen angst maskeren en schade toebrengen aan de ander, die als bedreigend wordt ervaren.