De beste strategie bij confrontatie met angst – met uitsluiting van momentane en directe fysieke dreiging –  is  informatie vergaren, onderzoeken, analyseren, wegen en afwegen.

Kortom zelf(standig) kritisch blijven denken, vragen blijven stellen.

Voor de mate waarin dit lukt is, naast nieuwsgierigheid, het ook noodzakelijk om te beschikken over het vermogen om ambiguïteit niet alleen te verdragen maar tevens als prikkel te gebruiken om er vragen over te stellen. Dat kan moeilijk en belastend zijn, omdat ambiguïteit onzekerheid inhoudt en dus angst kan versterken en een gevoel van kwetsbaarheid kan vergroten.

Maar zeker waar derden, met hun eigen belangen en doelen, gebaat zijn met vergroting van hun invloed en dus met het verzwakken van het kritisch analyserend vermogen van de ontvangers van hun boodschappen is alerte en kritische analyse ervan cruciaal om niet meegenomen te worden in het door hen verspreide narratief.

Velen missen dit vermogen of het lukt hen niet om dit op te brengen of op te blijven brengen, bijvoorbeeld als gevolg van een geringe angsttolerantie welke ook bijdraagt tot het zoeken van steun in de sociale groep(en) waartoe men zich voelt behoren en waarbij het in die steungroep(en) heersende narratief wordt overgenomen.

Cognitieve Dissonantie Reductie dwingt als het ware tot verzamelen van gelijkluidende en gelijkgestemde informatie en het uitsluiten of toch minstens devalueren van al hetgeen hiermee strijdig is. Dit kan betekenen dat niet alleen de dissonante informatie wordt verbonden met negatieve affecten, maar dat ook de brengers ervan als vijandig worden beschouwd en bevochten dienen te worden. Dit geschiedt dan niet op basis van valide argumenten maar juist veelal met drogredenen.  Drogredenen zijn denkfouten, tenzij ze bewust worden gebruikt als discussietruc (27).

Rechtvaardiging achteraf van gemaakte keuzes staat mede in dienst van het vermijden van (nieuwe) cognitieve dissonantie en overlapt daar ook deels mee. Het zoeken van argumenten om een gemaakte keuze of stellingname achteraf te verdedigen zal noodzakelijker zijn naarmate de consequenties van de keuze groter zijn. Zo zal bijvoorbeeld na de keuze om zich te laten injecteren met een experimentele techniek, waarvoor aan de fabrikant van staatswege immuniteit is verleend voor eventueel schadelijke gevolgen ervan, de behoefte aan bevestiging van de juistheid van die keuze extreem groot zijn.

Die angst reducerende bevestiging en steun kan worden gevonden in groepen van gelijkgestemden.

Het consistentieprincipe is een motivationele factor die eveneens bijdraagt aan het volharden in gemaakte keuzes.

Overkoepelend kenmerk van al deze deels of geheel op angst gestoelde mechanismen en defensies is de actieve afwijzing van informatie die de eigen keuzes in gevaar kan brengen.

Aparte aandacht verdienen de concepten schaamte en schuld omdat deze kwetsbaarder maken en sneller verborgen blijven, vaak ook voor de persoon in kwestie, zeker wanneer deze gevoelens onmiddellijk worden overdekt door agressieve reactievorming.